Blog Fair tarief Jeugdzorg

Modulaire opbouw tarieven jeugdzorg creëert gezamenlijkheid, inzicht én een fair tarief

De kosten voor de jeugdzorg lijken onbeheersbaar te worden. Oorzaken voor tekorten zijn meerledig weten we uit analyse: de kortingen op de rijksbijdrage, inefficiënties en ineffectiviteit bij de uitvoering én het eigen succes van gemeenten die veel meer zien en horen dan tevoren. Deze situatie leidt tot spanningen tussen gemeenten en organisaties die de zorg uitvoeren. Discontinuïteit en het verder verschralen van zorg liggen op de loer. Wat blijkt: openheid, gezamenlijkheid, feiten en een modulaire opbouw van het tarief voor de jeugdzorg brengen partijen bij elkaar en zorgen voor meer begrip en ook niet onbelangrijk: een fair en breed gedragen tarief. 

Waarnemingen: onder financiële druk veel gedoe over geld en tarieven

In een recent traject voor een viertal jeugdzorgregio’s en een aantal zogenaamde gecertificeerde instellingen liepen de gemoederen hoog op. Gemeenten wilden meer grip op de uitvoering en de kosten van de jeugdzorg en dreigden met het zomaar korten op de tarieven. De instellingen stelden dat zij geen verdere bezuinigingen konden en wilden doorvoeren en dreigden met het beëindigen van de taakuitvoering. Er lag een vraag naar een fair tarief waarin beide partijen zich konden vinden.

Wat hard nodig bleek was meer wederzijds begrip voor elkaars positie en situatie. Meer met elkaar in gesprek, meer gezamenlijkheid in wat de maatschappelijke opgaven zijn en hoe deze met dalende budgetten nog steeds naar behoren konden worden uitgevoerd. Wat naar behoren is bleek echter multi-interpretabel. Wat voor professionals aan inzet nodig is om te voldoen aan allerlei wet- en regelgeving en aan wat de professionaliteit van de uitvoering genoemd kan worden, leidt bij de gemeente als opdrachtgever soms tot vragen: kan het ook anders en kan het vooral ook iets minder?

Wat bleek: beide zijn waar. Gecertificeerde instellingen hebben te maken met dalende budgetten, bezuinigingen, reorganisaties en oplopend ziekteverzuim. Gemeenten hebben te maken met dalende budgetten tegen stijgende vraag. Geregeld ook verklaard door hun eigen succesvolle wijkaanpak waardoor meer vraag naar zorg ontstaat. Het eerst spreken over de inhoud om daarna te kijken naar geld bleek een effectieve aanpak voor meer wederzijds begrip.

Modulair tarief met vaste basis maar ook met gezamenlijke inspanningen om kosten te drukken

Na het inhoudelijke gesprek ontstond dan toch het gesprek over geld. Over de ondergrens bij een kostprijs en wat er dan werd gedaan binnen een traject. Om te voorkomen dat er tot pure financiële onderhandelingen werd overgegaan is toen samen met alle betrokkenen gekeken naar de kosten veroorzakers binnen het tarief en naar wat daarvan beïnvloed kon worden. Zowel aan de kant van gemeenten als aan de kant van de instellingen. Deze beïnvloedingsmogelijkheden zijn uitgewerkt tot modules in het tarief, met per module een set van activiteiten en afspraken voor elke partij.

Wat ontstond was een nieuw fair tarief, maar opgebouwd uit modules met bedragen en resultaatafspraken om binnen die modules inhoud en efficiency aan elkaar te koppelen.

Op deze wijze ontstaat een nieuw tarief waarin alle partijen in gezamenlijkheid een verantwoordelijkheid hebben om een bijdrage te leveren. Voor gemeenten geldt bijvoorbeeld dat zij de administratielast verkleinen en zorgen voor goed opdrachtgeverschap. Voor de instellingen geldt dat zij met extra middelen in de organisatie kunnen investeren om daarna wel te zorgen voor een efficiëntere bedrijfsvoering, een lagere inhuur en lager ziekteverzuim.

Ook zijn afspraken gemaakt over ieders bijdrage aan innovatie en is niet zomaar extra geld beschikbaar gesteld, maar worden ook tegenprestaties verwacht. Namelijk dat de inzet op innovatie gaat helpen om de effectiviteit en efficiëntie te vergroten. 

Slotsom: meerkoppig vraagstuk van tekorten in de jeugdzorg op verschillende onderdelen aanpakken

Overall gezien gaat een modulair tarief niet een antwoord zijn op het gehele tekort. Grote bezuinigingen en het eigen succes van gemeenten gaan niet zomaar worden geneutraliseerd. Wel is de opzet met een dergelijk tarief enorm ondersteunend aan het onderlinge begrip en het gevoel van het hebben van een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Overigens ieder met een eigen rol en positie daarin.

Op Rijksniveau wordt gekeken naar budgetten. Er zou nog veel meer wetenschappelijk onderzoek moeten komen naar welke zorg nu echt kosteneffectief is. Ook kan nog veel worden gewonnen als het gaat om doelmatigheid binnen het opdrachtgeverschap door gemeenten en de uitvoering door instellingen.

Maar bovenstaand traject heeft de partijen veel meer bij elkaar gebracht en geleid tot een gemeenschappelijk antwoord op de vraag naar een fair tarief en gezamenlijke actie.

Wil je hier meer over weten? Neem gerust contact op.
Arno Seinstra    06 13 53 96 85